Header
O nas
Co robimy
Sami o sobie
Historia drużyny
Filmy
Ciocie i Wujkowie

Wspomnienia
Galeria
Kronika

Harcerstwo
Podstawowe zasady ZHP
Historia
Ważne osoby
Symbolika
Regulaminy
Próby
Specjalność
Śpiewnik

















Zasady musztry

Wstęp

Musztra jest nieodłącznym elementem zbiórek i uroczystości harcerskich. Przygotowuje harcerzy i zespoły harcerskie do wystąpień służbowych oraz wyrabia zdyscyplinowanie. Musztra harcerska jest wzorowana na regulaminie musztry wojskowej. Przestrzeganie zasad niniejszego regulaminu obowiązuje wszystkich harcerzy i instruktorów. Niektóre punkty regulaminu musztry mogą być stosowane przez drużyny zuchowe.

1. Zasady ogólne

1.1. Rozróżniamy musztrę pojedynczego harcerza i musztrę zespołową.
Musztra pojedynczego harcerza przygotowuje go do indywidualnych wystąpień służbowych oraz do działania w zespole.
Musztra zespołowa przygotowuje zespoły do wystąpień służbowych, wyrabia zdyscyplinowanie oraz umiejętność działania w szyku.

1.2. Zespoły (zastępy, drużyny, szczepy, hufce i chorągwie) występują i działają w odpowiednim ugrupowaniu i szyku.
Ugrupowanie jest to ustawienie harcerzy i zespołów w szyku odpowiednim do wykonywania określonych czynności, frontem w wyznaczonym kierunku, w ustalonych odstępach i odległościach.
Rozróżniamy ugrupowania rozwinięte i marszowe. W ugrupowaniu mogą występować różne szyki.

1.3. Szyk jest to określone regulaminem ustawienie harcerzy lub zespołów harcerskich w ramach przyjętego ugrupowania, w celu wykonania wspólnych czynności.
Harcerze mogą ustawić się w szyku zgodnie z podziałem organizacyjnym lub w sposób nakazany przez dowodzącego.

W szyku rozróżnia się:
Skrzydła - prawe i lewe zakończenie szyku
Front - kierunek ustawienia harcerzy
Odstęp szyku - oddalenie między harcerzami lub zespołami, mierzone wzdłuż frontu
Odległość - oddalenie między harcerzami lub zespołami, mierzone w głąb szyku
Szerokość - odstęp między skrzydłami szyku
Głębokość - odległość od czoła do zakończenia szyku
Czoło kolumny - początek kolumny
Ogon kolumny - koniec kolumny
Zamykający - harcerz maszerujący na lewym skrzydle w ostatnim szeregu kolumny
Kierunkowy - harcerz maszerujący w pierwszym szeregu (dwójce, czwórce) na prawym skrzydle, do którego pozostali dostosowują swój ruch

Czynności w szyku:
Krycie - ustawienie się harcerzy lub zespołów w rzędzie, w linii prostej
Równanie - ustawienie się harcerzy lub zespołów w szeregu, w linii prostej
Łączenie - powrót do szyku poprzedniego (przed odstępowaniem)
Odstępowanie - zwiększenie odstępów między harcerzami (zespołami) w szyku o określoną liczbę kroków

Podstawowe szyki:
Szereg - harcerze stoją obok siebie w odstępie równym szerokości dłoni ( mierzonej na wysokości łokcia), frontem w jednym kierunku, w linii prostej.
Dwuszereg - dwa szeregi harcerzy stojące jeden za drugim, fontem w jednym kierunku, w odległości równej półtorej długości wyciągniętej ręki z wyprostowanymi palcami. Harcerze drugiego szeregu kryją swoich poprzedników.
W razie potrzeby można do określonych żądań formować inne szyki, np. trójszereg itp.
Kolumna - harcerze ustawieni jeden za drugim, frontem w jednym kierunku, w odległości równej półtorej długości wyciągniętej ręki, tworzą jeden, dwa lub więcej rzędów ustawionych w odstępach równych szerokości dłoni. Głębokość kolumny nie może być mniejsza niż jej szerokość.

1.4. Rozkazy i komendy w musztrze przekazuje się ustnie lub za pomocą przykładu osobistego.
Dowodzący jednostką (np. hufcem) powinien być tam, skąd najdogodniej może dowodzić zespołem. Dowodzący grupami mniejszymi (np. szczepami) znajdują się w miejscach przewidzianych dla nich w regulaminie i mogą występować z szyku tylko na komendę po uzyskaniu zezwolenia dowodzącego całą jednostką lub, gdy grupy te występują samodzielnie.
Dowodzący maszerując na czele zespołu podaje komendy bez zatrzymywania się, zwracając głowę w lewo.
Jeżeli dowodzenie jednostką przejmuje inny dowódca, poprzedza to zapowiedzią "Na moją komendę".

1.5. Komenda jest to odmiana rozkazu podana głosem do natychmiastowego wykonania. Komenda składa się z zapowiedzi i hasła, np.: "Pierwsza drużyna, w szeregu - ZBIÓRKA". Jest kilka komend zawierających tylko hasło, np.: "BACZNOśĆ", "SPOCZNIJ".
Zapowiedź komendy podaje się wyraźnie, głosem donośnym, przeciągając ostatnią zgłoskę. Hasło komendy podaje się po krótkiej przerwie, głośno i dobitnie.
W celu przerwania wykonywania poprzednio podanej czynności podaje się komendę "WRÓĆ". Na tę komendę harcerze wracają do poprzedniej postawy.

2. Musztra pojedynczego harcerza

2.1. Postawa zasadnicza jest postawą wystąpień służbowych, wyraża gotowość przyjęcia i wykonania rozkazu (komendy). Harcerz nie wykonujący żadnych czynności stoi nieruchomo, w postawie zasadniczej. Pięty ma złączone, stopy rozwarte tak, aby odległość pomiędzy dużymi palcami nóg równała się szerokości środkowej części stopy, ręce opuszczone wzdłuż tułowia, palce dłoni zwarte, dłonie przyłożone płasko do ud, głowę podniesioną, wzrok skierowany na wprost.

Harcerz przyjmuje postawę zasadniczą na komendę "BACZNOśĆ", a bez tej komendy w następujących przypadkach:

  • na zapowiedź komendy nie poprzedzonej komendą "BACZNOśĆ",
  • w czasie wydawania lub przyjmowania rozkazów,
  • w czasie składania meldunku i przedstawiania się,
  • w czasie oddawania honorów w miejscu,
  • po wykonaniu komendy "ZBIÓRKA".

    2.2. Postawa swobodna jest postawą umożliwiającą harcerzowi odpoczynek podczas wykonywania czynności służbowych.
    Na komendę "SPOCZNIJ" harcerz energicznie wysuwa lewą nogę w przód o połowę długości stopy. Ręce ma opuszczone swobodnie, palce dowolnie ułożone. W razie potrzeby harcerz poprawia umundurowanie, a jeśli znajduje się w szyku zwartym - także równanie i krycie.

    2.3. Zwrot w miejscu wykonuje się na komendy: "W lewo - ZWROT", "W prawo - ZWROT", "W tył - ZWROT". Zwroty w lewo i w tył wykonuje się w kierunku lewej ręki na obcasie buta lewej nogi i na czubku prawego buta. Zwrot w prawo - odwrotnie.
    Zwroty wykonuje się na dwa tempa: tempo pierwsze - wykonanie zwrotu, tempo drugie - energiczne dostawienie najkrótszą drogą nogi pozostawionej w tyle. W czasie wykonywania zwrotu górna część ciała pozostaje w postawie zasadniczej.

    2.4. Marsz rozpoczyna się z postawy zasadniczej, lewą nogą. Maszerować można krokiem defiladowym lub zwykłym. Marsz poprzedza komenda, np. "BACZNOśĆ", "Kierunek na wprost (w prawo/ w lewo/ w tył na lewo/ w tył na prawo/ w lewo skos/ w prawo skos) - MARSZ". Pierwsze trzy kroki zawsze wykonuje się na wprost krokiem defiladowym, a dalsze zgodnie z podaną komendą.

    2.5. Krok defiladowy

    Krok defiladowy jest krokiem sprężystym, długim, palce stóp są obciągnięte, nogi wyprostowane w kolanach, stopy podnosi się na wysokość około 20 cm nad ziemię, płynnie wymachuje rękami. Krok defiladowy stosuje się:

  • rozpoczynając marsz (pierwsze trzy kroki),
  • w marszu na komendę "BACZNOśĆ",
  • w marszu po zapowiedzi komendy do zatrzymania się.

    2.6. Krok zwykły jest krokiem swobodnym. W czasie marszu harcerz ma głowę uniesioną, tułów wyprostowany, swobodnie wymachuje rękami. Krok ten stosuje się na terenie obozów, miast, osiedli itp. oraz podczas śpiewu w marszu. Z kroku defiladowego do zwykłego przechodzi się na komendę "SPOCZNIJ". Harcerz zmienia krok na zwykły bez komendy po pierwszych trzech krokach rozpoczynających marsz.
    Komendę "SPOCZNIJ" podaje się na lewą lub prawą nogę. Harcerz robi wtedy jeszcze jeden krok i zaczyna maszerować krokiem zwykłym.
    W czasie marszu krokiem zwykłym po komendzie "Dowolny - KROK" harcerze nie utrzymują jednakowego tempa marszu i nie idą w nogę. Powrót do marszu następuje na komendę "Zwykły - KROK".

    2.7. Marsz w miejscu wykonuje się na komendę "W miejscu - MARSZ". Zarówno w celu rozpoczęcia marszu w miejscu, jak i przejścia z marszu do marszu w miejscu. W tym ostatnim wypadku komendę podaje się na dowolną nogę. Następny krok wykonuje się jeszcze w ruchu. Po czym przechodzi się do marszu w miejscu.
    Marsz w miejscu polega na podnoszeniu i opuszczaniu na przemian prawej i lewej nogi na wysokość 10-15 cm, z jednoczesnym ruchem rąk w takt marszu. Aby harcerz maszerujący w miejscu ruszył naprzód, podaje się komendę "Na wprost - MARSZ" na lewą nogę. Harcerz wykonuje jeszcze jeden krok w miejscu i rozpoczyna marsz w nakazanym kierunku.

    2.8. Bieg z miejsca i z marszu krokiem zwykłym wykonuje się na komendę: "Biegiem - MARSZ". Na zapowiedź komendy harcerz ugina ręce w łokciach, a na hasło zaczyna bieg lewą nogą. Na hasło komendy "Zwykły - KROK" harcerz zwalnia bieg w ciągu trzech następnych kroków i powraca do marszu.

    2.9. Zatrzymanie odbywa się na komendę "Zastęp (drużyna) - STÓJ". Po zapowiedzi komendy harcerze zaczynają maszerować krokiem defiladowym, po haśle robią jeszcze jeden krok przystawiając energicznie nogę, na która padło hasło i przyjmują postawę zasadniczą.
    Zmiany w tempie marszu wykonuje się na komendę: "Szybszy (wolniejszy) - KROK". Do poprzedniego tempa wraca się na komendę: "Zwykły - KROK". Kierunek marszu zmienia się na komendę: "Kierunek - W LEWO (w prawo/ w tył na lewo/ w lewo w skos/ w prawo w skos)".

    2.10. Na hasło komendy: "Oporządzenie (plecak) - ZDEJM" harcerz przyjmuje postawę swobodną, zdejmuje oporządzenie (plecak) i układa pół kroku przed sobą (plecak stroną przylegającą do pleców ku sobie - w miarę możliwości). Oporządzenie (plecak) zakłada się na komendę "Oporządzenie (plecak) - WŁÓŻ"

    3. Zachowanie się harcerza w szyku

    3.1. Harcerz, przed którym przechodzi przełożony i jego sąsiedzi (po jednym z prawej i lewej strony) oraz kryjący ich harcerze drugiego szeregu szyku przyjmują postawę zasadniczą.

    3.2. Harcerz wywołany z pierwszego szeregu w miejscu, np.: "Harcerz X", przyjmuje postawę zasadniczą i odpowiada głośno "Jestem"; na komendę "WYSTĄP" wykonuje krokiem równym trzy kroki w przód i staje w postawie zasadniczej. Na jego miejsce wstępuje natychmiast stojący za nim harcerz z drugiego szeregu (wykonując dwa kroki).
    Harcerz wskazany bez wywołania nazwiska podaje swój stopień harcerski i nazwisko.

    Harcerz z drugiego szeregu (również skrzydłowy) występuje pięć kroków; dwa kroki do wysokości pierwszego szeregu - krokiem zwykłym, a trzy następne - równym. Wykonuje to w następujący sposób: robi wykrok lewa nogą, a lewa ręka dotyka lewego ramienia swojego poprzednika, po czym cofa lewą nogę do prawej. Na ten znak harcerz pierwszego szeregu robi prawą nogą krok w prawo w skos do przodu. Po przejściu wywołanego wraca na miejsce, wykonując lewa nogą krok w lewo w skos do tyłu.

    Tak samo postępuje, gdy wywołany wraca na swoje miejsce, uważając, aby krok w prawo w skos był równoczesny z wykonaniem zwrotu w tył przez powracającego harcerza.
    Na komendę "WSTĄP" wywołany robi w tył zwrot, wraca na swoje miejsce w taki sam sposób jak podczas występowania i przyjmuje taką postawę jak zespół, a harcerz zajmujący to miejsce wraca do drugiego szeregu, robiąc dwa kroki do tyłu (bez zwrotu).

    Komendy "WYSTĄP" i "WSTĄP" podaje się również grupie harcerzy. Jeżeli komenda "WYSTĄP" dotyczy kilku harcerzy stojących w pierwszym szeregu, występują oni jednocześnie. Stojący obok siebie w drugim szeregu występują kolejno, zaczynając od prawego, natomiast nie stojący w tym szeregu bezpośrednio obok siebie- jednocześnie.
    Na komendę "WSTĄP" wywołani harcerze robią w tył zwrot i wracają na swoje miejsce jednocześnie lub w kolejności występowania z szyku.
    W razie ustawienia zespołu w wąskim miejscu, korytarzu itp. wywołany harcerz (grupa) wykonuje krok przed szyk.

    3.3. Harcerz wywołany z trzeciego szeregu lub z kolumny w miejscu - na komendę "WYSTĄP" przechodzi za plecami harcerzy swojego szeregu na prawą stronę kolumny lub na stronę wskazaną przez dowódcę i maszerując wzdłuż skrzydła trójszeregu lub wzdłuż kolumny - występuje 3 kroki przed front szyku. Harcerz wywołany z czoła kolumny występuje trzy kroki przed front szyku, a na jego miejsce wstępuje harcerz z drugiego szeregu.
    Na komendę "WSTĄP" harcerz wywołany robi w tył zwrot, wraca na swoje miejsce w taki sam sposób jak podczas występowania i przyjmuje taką postawę jak zespół, a harcerz zajmujący to miejsce wraca do szeregu robiąc dwa kroki do tyłu.
    Harcerz wywołany z kolumny w marszu występuje tak samo jak w miejscu i maszeruje na wysokości swojego szeregu, po prawej stronie, w odstępie jednego kroku. Wywołany do przełożonego podchodzi do niego z lewej strony; jeżeli przełożony nie zatrzyma się, maszeruje obok niego ( na jednej wysokości) i po oddaniu honorów melduje się w marszu.
    Na komendę "WSTĄP" oddaje honory, zatrzymuje się i po zwrocie w miejscu w odpowiednim kierunku wraca na swoje miejsce w szyku.

    3.4. Harcerz wezwany przez przełożonego, nie będący w szyku lub wywołany z jakiegokolwiek szyku w miejscu na komendę "DO MNIE" lub np.: "Do druha Mrozowskiego", idzie krokiem równym najkrótszą drogą do wzywającego, zatrzymuje się trzy kroki przed nim w postawie zasadniczej, oddaje honory i melduje się, np.: "Druhu podharcmistrzu przewodnik Kalinowski melduje się na rozkaz". Jeżeli przełożony zmienia front, wezwany harcerz dostosowuje się do przełożonego, jeżeli zaczyna iść - idzie obok, po jego lewej stronie.
    Na komendę "WSTĄP" oddaje honory, robi zwrot w miejscu we właściwym kierunku i krokiem równym wraca najkrótszą droga na swoje miejsce.

    3.5. Na komendę "Czapkę (beret/ furażerkę) - ZDEJM" harcerz zdejmuje nakrycie głowy prawą ręką i przekłada je do lewej swobodnie opuszczonej na całą długość. Trzyma je podszewką do siebie, lilijką do przodu (furażerkę złożoną, lilijką do przodu).
    Na komendę "Czapkę (beret/ furażerkę) - WŁÓŻ" harcerz chwyta prawą ręką za daszek czapki (obrzeże beretu, furażerki) i dwiema rękami nakłada ją na głowę. Komend tych nie podaje się, gdy harcerz ma zajętą rękę (lub obie ręce). Wyjątek stanowi komenda "Do - PRZYRZECZENIA".

    4. Oddawanie honorów

    Harcerze występują w mundurach oddają sobie honory w różnych sytuacjach.

    4.1. W miejscu, w nakryciu głowy, harcerz salutuje w postawie zasadniczej.

    Z chwilą zbliżenia się na trzy kroki do przełożonego zwraca się przodem w jego kierunku i patrząc mu w oczy podnosi szybkim ruchem do daszka czapki (obrzeża beretu, furażerki) prawą rękę tak ułożoną, aby przedramię i dłoń oraz złączone palce (wskazujący i środkowy) tworzyły linię prostą. Pozostałe palce dłoni ma złożone i przyciśnięte kciukiem. Czubkiem palca środkowego dotyka do brzegu daszka czapki (obrzeża beretu/ furażerki) nad prawym kątem oka, dłoń ma zwróconą ku przodowi, łokieć skierowany w prawo. Gdy przełożony go minie, harcerz przestaje salutować, opuszczając krótkim ruchem rękę do położenia, jakie obowiązuje w postawie zasadniczej, z jednoczesnym zwróceniem głowy na wprost. Salutując w miejscu, np. podczas meldowania się, przez sekundę przytrzymuje rękę przy nakryciu głowy. W miejscu, bez nakrycia głowy harcerz zwraca się przodem w kierunku przełożonego, przyjmuje postawę zasadniczą i wykonuje energiczny skłon głowy w jego stronę. Przed złożeniem meldunku, po podejściu do przełożonego i przed odejściem od niego harcerz wykonuje skłon głowy.

    4.2. W marszu, w nakryciu głowy, harcerz salutuje z jednoczesnym zwrotem głowy w stronę przełożonego, lewą rękę ma przyłożoną lekko dłonią do uda i nieruchomą, palce ręki złączone i wyprostowane. Rozpoczyna salutować na trzy kroki przed przełożonym, a kończy po minięciu go. Podczas wyprzedzania harcerz rozpoczyna salutować w momencie zrównania się z przełożonym, a kończy po przejściu trzech kroków.

    4.3. W marszu, bez nakrycia głowy, harcerz wykonuje zwrot głowy w kierunku przełożonego, gdy znajdzie się w odległości trzech kroków od niego. Ręce ma opuszczone, palce złączone i wyprostowane, dłonie dotykają ud.

    4.4. Przyjmujący honory powinien na nie natychmiast odpowiedzieć w sposób podany w regulaminie.

    5. Musztra zespołowa zastępu

    5.1. W ugrupowaniu rozwiniętym zastęp występuje w szeregu i dwuszeregu, a w ugrupowaniu marszowym w rzędzie lub kolumnie dwójkowej. Przed uformowaniem szyku obowiązkiem dowodzącego jest określenie miejsca zbiórki, czasu, rodzaju szyku i ubioru.

    5.2. Zastępowy lub wyznaczony harcerz zarządza zbiórkę w celu ustawienia harcerzy w szyku.
    Na zapowiedź komendy, np.: "Pierwszy zastęp" lub na komendę "BACZNOśĆ" harcerze zwracają się frontem do wydającego komendę i przyjmują postawę zasadniczą. Następnie zastępowy podaje zapowiedź, np.: "W szeregu" i staje w postawie zasadniczej w miejscu, gdzie chce ustawić zastęp. Na hasło "ZBIÓRKA" harcerze biegiem podążają do zastępowego, stają w nakazanym szyku w postawie zasadniczej w tym samym, co on kierunku. Prawoskrzydłowy staje z lewej strony, a podczas zbiórki w rzędzie (kolumnie) - za zastępowym. W celu wyrównania i pokrycia szyku zastępowy podaje komendę "SPOCZNIJ". Zastępowy może nakazać zbiórkę nie przy sobie, lecz w określonym miejscu lub kierunku, np. na komendę "Pierwszy zastęp w szeregu (kolumnie) na drodze, prawe skrzydło (czoło) na wysokości drzewa, frontem do lasu - ZBIÓRKA".

    W celu uformowania kolumny w marszu, np. na komendę "Pierwszy zastęp w rzędzie (kolumnie dwójkowej) za mną, w marszu - ZBIÓRKA", dwójka czołowa maszeruje za zastępowym, pozostali dołączają do niej

    Na komendę "ROZEJśĆ SIĘ" harcerze natychmiast opuszczają szyk w dowolnym kierunku. Zastępowy może w zapowiedzi określić kierunek lub kierunek i miejsce, gdzie po rozejściu się harcerze maja przebywać, np. "Do namiotów - ROZEJśĆ SIĘ".
    Komendę "ROZEJśĆ SIĘ" można podać w każdym szyku, w miejscu lub w marszu.

    Równanie i krycie w szyku harcerze wykonują samorzutnie po komendzie "SPOCZNIJ" lub na komendę "Równaj - W PRAWO", wydaną po komendzie "BACZNOśĆ". Na komendę "Równaj - W PRAWO" wszyscy harcerze z wyjątkiem prawoskrzydłowego zwracają jednocześnie i energicznie głowy w prawo i stają tak, aby prawym okiem widzieć swego sąsiada, a lewym - piersi czwartego od siebie. Po wyrównaniu na komendę "BACZNOśĆ" harcerze jednocześnie zwracają głowy na wprost.

    5.3. Odliczanie stosuje się w celu stwierdzenia stanu liczbowego harcerzy lub sformowaniu nowego szyku. Wykonuje się je na komendę "Kolejno - ODLICZ", "Do dwóch - ODLICZ". Można też nakazać odliczanie do jakiejkolwiek liczby, np.: "Do siedmiu - ODLICZ".
    Na zapowiedź "Kolejno" (Do dwóch/ Do pięciu) wszyscy harcerze przyjmują postawę zasadniczą, a na hasło "ODLICZ" harcerze pierwszego i drugiego szeregu zwracają jednocześnie głowy w prawo z wyjątkiem prawoskrzydłowych. Harcerz prawoskrzydłowy drugiego szeregu patrzy na wprost, a prawoskrzydłowy pierwszego szeregu zwraca głowę w lewo i zaczyna odliczanie, po czym zwraca głowę na wprost i przyjmuje postawę swobodną. Harcerze pierwszego szeregu podają kolejne liczby, zwracając głowy w lewo, następnie zaś - na wprost i przyjmują postawę swobodną. Lewoskrzydłowy po odliczeniu nie zwraca głowy w lewo. Wymienione liczby odnoszą się także do drugiego szeregu. Stojący w nim harcerze po odliczeniu przez swych poprzedników także zwracają głowy na wprost i przyjmują postawę swobodną. W dwuszeregu lewoskrzydłowy drugiego szeregu podczas kolejnego odliczania zwraca głowę w kierunku dowódcy, meldując głośno: "Pełny" lub "Niepełny".
    Aby sformować kolumnę dwójkową z harcerzy maszerujących w rzędzie, stosuje się odliczanie w marszu na komendę "Do dwóch - ODLICZ". Odliczają oni wtedy, nie zmieniając tempa marszu i jednocześnie zwracają głowy w lewo. W podobny sposób wykonuje się w marszu komendę "Kolejno - ODLICZ".

    5.4. Odstępowanie nakazuje się dla ułatwienia przeglądu harcerzy lub zapewnienia im większej swobody ruchów w czasie zajęć. Polega ono na zwiększeniu odstępów między harcerzami o liczbę kroków podaną w komendzie, np.: "Od prawoskrzydłowego (lewoskrzydłowego) pięć (siedem) kroków - ODSTĄP (biegiem - ODSTĄP)". Harcerze z wyjątkiem skrzydłowego, od którego zaczyna się odstępowanie, robią wtedy w lewo (prawo) zwrot, maszerują (biegną)w nakazanym kierunku, oglądając się przez lewe ramię - każdy ma bezpośrednio za nim maszerującego (biegnącego) harcerza. Po jego zatrzymaniu, robi tyle kroków, ile podano w komendzie, następnie zatrzymuje się, robi w prawo (w lewo) zwrot i samorzutnie przyjmuje postawę swobodną. Nakazując odstępowanie od środka należy wskazać harcerza, od którego pozostali rozpoczną odstępowanie. Na komendę, np. "Od ćwika Kowalskiego, krok - ODSTĄP", wyznaczony harcerz odpowiada "Jestem" i na chwilę podnosi lewą rękę do poziomu.
    Jeżeli zastęp ustawiony jest w dwuszeregu, lewą rękę podnosi do poziomu również harcerz kryjący wskazanego z pierwszego szeregu.
    Łączenie odbywa się w odwrotnym kierunku niż odstępowanie, na komendę np. "Do prawoskrzydłowego (lewoskrzydłowego) - ŁĄCZ (biegiem - ŁĄCZ)" lub "Do ćwika Kowalskiego - w lewo (w prawo) - ŁĄCZ (biegiem - ŁĄCZ)".

    5.5. Przesunięcie szyku o jeden krok w przód lub w tył odbywa się na komendę, np.: "Zastęp, pięć kroków na wprost - MARSZ" lub, jeżeli nie podaje się liczby kroków - "Zastęp na wprost - MARSZ".
    Dla przesunięcia szyku w tył na odległość większa niż jeden krok najpierw podaje się komendę do wykonania zwrotu w tył, a następnie - do przesunięcia. Przesunięcie szyku w lewo (w prawo) wykonuje się po zmianie frontu szyku.

    5.6. Przejście z szeregu w rząd wykonuję się na komendę "W prawo - ZWROT". Powrót z rzędu do szeregu na komendę "W lewo - ZWROT". Przejście z szeregu w kolumnę dwójkową wykonuje się na komendę "W dwójki w prawo - ZWROT". Tej komendzie harcerze, na których podczas odliczania wypadła liczba dwa, robią wykrok lewa nogą i stają z lewej strony jedynek. Wszyscy wykonują zwrot w prawo. Powrót z kolumny dwójkowej do szeregu wykonuje się na komendą "W szereg w lewo - FRONT". Jedynki robią wykrok prawą noga stając z prawej strony dwójek, które wykonują zwrot w miejscu w lewo.
    Z dwuszeregu w kolumnę dwójkową przechodzi się na komendę "W prawo - ZWROT". Z kolumny dwójkowej do dwuszeregu powraca się na komendę "W lewo - ZWROT". W marszu przejście z kolumny dwójkowej w rząd wykonuje się na komendę "W rząd - W TYŁ". Harcerze stojący z lewej strony każdej dwójki przesuwają się w trakcie marszu za swych prawych sąsiadów. Powrót z rzędu do kolumny dwójkowej wykonuje się "W dwójki - W PRZÓD". Harcerze, na których przy odliczaniu wypadła liczba dwa, przesuwają się przód na lewo do jedynek.

    6. Musztra zespołowa drużyny

    6.1. W ugrupowaniu rozwiniętym drużyna występuje w następujących szykach:

    1. szereg (rys. 13)
    2. dwuszereg (rys. 14)
    3. trójszereg (rys. 15)

    6.2. W ugrupowaniu marszowym drużyna występuje w następujących szykach:

    1. rząd (rys. 16)
    2. kolumna dwójkowa (rys. 17)
    3. kolumna trójkowa (rys. 18)
    4. kolumna czwórkowa (rys. 19)

    6.3. Skrzydła ugrupowania rozwiniętego zagina się na komendę, np.: "Drugi zastęp, zagiąć skrzydło - MARSZ", "Od przewodnika Wierzbickiego zagiąć lewe (prawe) skrzydło - MARSZ" lub "Od wywiadowcy Kalinowskiego i ćwika Zielińskiego zagiąć skrzydła - MARSZ", podaną po komendzie "BACZNOśĆ". Jeśli zaginanie odbywa się od wyznaczonego harcerza, harcerz ten mówi "Jestem" i podnosi na chwilę lewą rękę do poziomu. Stojący za nim w następnych szeregach również podnoszą lewe ręce do poziomu.
    Na komendę do zagięcia skrzydeł drużyna lub harcerze skrzydłowi, wraz z wymienionymi w zapowiedzi, zaginają skrzydło (skrzydła) do przodu. Wymieniony harcerz zachodzi w miejscu w prawo (w lewo) w takim tempie, aby pozostali maszerujący po okręgu moli utrzymać równanie. Harcerze ci zatrzymali się po osiągnięciu kąta 90° w stosunku do frontu drużyny.
    Po zagięciu skrzydeł podaje się komendę "SPOCZNIJ".
    Skrzydła odgina się na komendę "Odgiąć skrzydła - MARSZ" podaną po komendzie "BACZNOśĆ". Harcerze zaginający poprzednio skrzydła robią w tył zwrot, wracają na poprzednie miejsce w taki sposób jak podczas zaginania skrzydeł, zatrzymują się na linii drużyny, robią w tył zwrot i na komendę "SPOCZNIJ" przyjmują postawę swobodną.

    6.4. Z dwuszeregu w kolumnę czwórkową przechodzi się z postawy zasadniczej na komendę "W czwórki, w prawo - ZWROT". Harcerze, na których podczas odliczania wypadła liczba jeden, wykonują w prawo zwrot, oznaczeni zaś liczbą dwa wykonują na obcasie buta prawej nogi część zwrotu w prawo, po czym lewą nogą - energiczny wykrok w lewo w skos i - dostawiając prawą nogę do lewej - stają na lewo od swych sąsiadów.
    Z kolumny czwórkowej do dwuszeregu powraca się z postawy zasadniczej na komendę "W dwuszereg, w lewo - FRONT". Ci harcerze, którzy podczas formowania kolumny czwórkowej robili zwrot w miejscu (oznaczeni liczbą jeden), robią na obcasie buta lewej nogi część zwrotu w lewo, po czym prawą nogą - energiczny wykrok w prawo w skos i - dostawiając lewą nogę do prawej - stają na prawo od swych sąsiadów. Pozostali robią w lewo zwrot.

    6.5. W marszu z kolumny czwórkowej w kolumnę dwójkową przechodzi się na komendę "W dwójki - W TYŁ". Harcerze oznaczeni podczas odliczania liczbą dwa przechodzą w takt marszu za swych sąsiadów z prawej strony i kryją ich, zachowując przepisową odległość; lewy rząd w tym czasie dołącza do prawego. Harcerze idący w pierwszej dwójce nie zmieniają długości kroku.
    Z kolumny dwójkowej w czwórkową przechodzi się na komendę "W czwórki - W PRZÓD". Harcerze lewego rzędu oznaczeni podczas odliczania liczbą jeden (jedynki) odstępują w lewo, a ci, którzy poprzednio przeszli w tył (dwójki), wstępują na dawne miejsce (na wysokość jedynek); czoło skraca krok bez komendy; harcerze kontynuują marsz krokiem zwykłym na komendę "Zwykły - KROK".

    6.6. Przejście z szeregu w kolumnę trójkową wykonuję się na komendę "W trójki, w prawo - ZWROT". Na tę komendę harcerze oznaczeni podczas odliczania liczbą jeden wykonują lewą nogą krok w tył w lewo w skos z jednoczesnym zwrotem w prawo, oznaczeni liczbą dwa wykonują w miejscu w prawo zwrot, a oznaczeni liczbą trzy - lewa nogą krok w przód w prawo w skos z jednoczesnym zwrotem w prawo.
    Z kolumny trójkowej do szeregu powraca się na komendę "W szereg, w lewo - FRONT". Na tę komendę harcerze oznaczeni podczas odliczania liczbą jeden wykonują prawą nogą krok w przód w prawo w skos z jednoczesnym zwrotem w lewo, oznaczeni liczbą dwa wykonują w miejscu w lewo zwrot, a oznaczeni liczbą trzy - lewą nogą krok w tył w skos z jednoczesnym zwrotem w lewo.

    6.7. Przejście z trójszeregu w kolumnę trójkową wykonuje się na komendę "W prawo - ZWROT".
    Powrót z kolumny trójkowej do trójszeregu - na komendę "W lewo - ZWROT".

    6.8. W celu uszykowania drużyny do musztry zastępami i do innych wystąpień służbowych podaje się komendę np.: "Pierwsza drużyna w szeregu (dwuszeregu) frontem do garaży, pierwszy zastęp na wysokości masztu (na poprzednim miejscu), pozostałe zastępy w odstępach (odległościach) 15 kroków - ZBIÓRKA". Po wykonaniu tej komendy przez zastępy ich zastępowi robią wykrok prawą nogą z jednoczesnym zwrotem w lewo, podają komendę "SPOCZNIJ" i wstępują do szyku.

    6.9. Inne zmiany szyków, zbiórki, rozejście się, równanie i krycie, odliczanie, odstępowanie, przesuwanie oraz zmianę frontu ugrupowania rozwiniętego wykonuje się wg zasad podanych dla drużyny.

  • Ważne
    Strona główna
    Dołącz do nas
    Kontakt
    Jak do nas trafić?


    Inne
    OBÓZ 2022
    Składki członkowskie
    Sprzęt na zbiórki
    Linki
    1% dla nas
    Zgody

    Jesteśmy na Facebooku!


    

    design by Łukasz Gądek